The Art of Control

Dat is het EquiTrain motto en het gaat vooral over 'the art of control' in alle activiteiten met paarden.

Maar je kan je paard niet controleren, als je jezelf niet onder controle hebt!

Volg even, dit is belangrijk en zo heel slecht begrepen:

Met je paard controleren bedoelen we helder communiceren (met de leertheorie indachtig) zodat je paard met je meewerkt; met jezelf controleren bedoelen we daartoe in staat zijn. Dat geldt voor alle activiteiten met paarden maar hier gaan we even dieper in op het rijden, of ‘rij-kunst', 'the art of riding’.

Als ruiter moet je in de eerste plaats in balans zijn! Verder moet de zit dynamisch kunnen koppelen aan de beweging van het paard en ten slotte moeten de hulpen licht, samenhangend en consistent zijn, om in vertrouwen het paard te ‘controleren’, als het ware.

Dit geldt zowel voor de competitieve ruiter als voor de recreant, want je paard controleren is ten minste een veiligheidskwestie. Verder is het ook een kwestie van respect, nl respect voor het mentale en fysieke welzijn van het paard.

Wake-up call: is het niet zo dat we bij de meeste ruiters slechte balans en veel stijfheid zien? Is het niet zo dat de meeste ruiters in de spiegel steeds hetzelfde probleem zien of in de les steeds dezelfde opmerkingen krijgen?

Dat gaat dan over een probleem dat ze met hun paard blijven hebben of een probleem bij zichzelf dat niet verdwijnt - meestal is sowieso elke paard-probleem een direct gevolg van een ruiter-probleem. In ieder geval, na talloze lessen en dikwijls jaren later is blijkbaar geen enkele ‘fix’ blijven hangen! Waarom niet? Wat is  er aan de hand?

We stellen vast dat het leren bewegen zoals bij een kind, eerder ‘organisch’ want gebaseerd op ontdekken, proberen en vallen en opstaan,  met het ouder worden gaat verstarren. Als we willen veranderen (leren) dan doen we dat nu veel meer ‘mechanisch’, d.w.z. we focussen op problemen en zoeken naar oplossingen. Houding en beweging zijn ondertussen verworden tot automatismen. Alleen zijn het spijtig genoeg veel disfunctionele automatismen, vooral ten gevolge van onze moderne manier van leven. En we zijn ons daar niet van bewust. We doen wat we doen maar het gevoel is zo goed als weg en dat is problematisch.

Senso-motoriek is immers voelen en op basis daarvan bewegen. Maar als het voelen slecht is, is de sturing van de beweging slecht. Als we daardoor slechte balans hebben, dan verstijven we. Wanneer we stijf worden, dan kunnen we niet goed balanceren want balanceren heeft beweging nodig. Een vicieuze cirkel.

Als we niet vanuit ons centrum kunnen balanceren, dan gaan we onze ledematen gebruiken voor evenwicht. Een extreem voorbeeld hiervan is iemand de eerste keer op schaatsen. De richting die de armen uitzwaaien is bepaald in functie van evenwicht zoeken. Die armen kunnen niet voor iets anders gebruikt worden. Dat is ook het probleem bij ruiters die stijf zijn: ze gaan hun benen en armen gebruiken voor evenwicht en bijgevolg is een fijne communicatie met het paard onmogelijk.

Lichaam, geest en brein zijn gekoppeld en één: er bestaat geen emotie, geen gedachte zonder beweging, zonder actie: als je verdrietig of kwaad of vrolijk bent, dan laat je dat automatisch zien. Zelfs al wil je dat onderdrukken, dan nog, maar dan heel subtiel, zoals bijvoorbeeld een lichte huidspanning.

Feldenkrais noemt dit je zelfbeeld en dat wordt tijdens het leven gevormd onder invloed van o.a. cultuur, sociale leven en ervaringen. Het maakt in de hersenen een soort van wegenkaart van het lichaam. Het gaat dus om wat je voelt, hoe je beweegt, hoe je je voelt en hoe je denkt. Een timide persoon rolt de schouders naar binnen en kijkt naar omlaag. Die houding zorgt voor verhoogd cortisol (stresshormoon) en verlaagd testosteron. Een dominant persoon kijkt omhoog, kin vooruit en armen open. Die houding geeft verhoogd testosteron en verlaagd cortisol.

Maar let op: het werkt evengoed andersom! Als je een timide persoon kan overtuigen om enkele minuten lang met armen open en met kin omhoog te gaan staan (lichaam), dat zorgt voor verhoogd testosteron en verlaagd cortisol (brein) en meer zelfzekerheid (geest).

‘Fake it till you make it’, als het ware. Ongetwijfeld een goede tip voor je volgende sollicitatiegesprek (of wedstrijd).

Omstandigheden tijdens het leven, zoals bijvoorbeeld teveel gebruik van de smartphone of een kwetsuur of zo, maken dat op de kaart een andere weg genomen wordt, een compensatie van het normale functioneren. Als dat blijft duren, echter, dan leidt dat dus tot hinderlijke compensatiepatronen of automatismen zoals bijvoorbeeld ‘forward head posture’. Dat automatisme maakt nu deel uit van het zelfbeeld maar kan resulteren in nekpijn, andere automatismen bijvoorbeeld in scheef zitten te paard.

Automatismen nemen een soort binnendoor in de hersenen en zijn moeilijk te verschalken door bewuste motivatie, dat veel langer duurt en dus steeds te laat komt. Bijvoorbeeld: je ziet jezelf in de spiegel met een te bolle rug en je hoofd te ver naar voor; je fixt je houding maar eigenlijk zie je dat probleem telkens weer opnieuw wanneer je in de spiegel kijkt.

En wat met krachttraining om de verslapte spieren te versterken? Of massage om stijve spieren los te werken? Probleem is: zolang het automatisme dominant blijft, betrekt de aansturing die spieren niet bij de actie of de spieren blijven nodeloos in spanning. Die spieren worden weldra toch terug slap of stijf.

Dat is dus de reden dat veel lessen tamelijk vergeefs zijn. Ongeacht hoe sterk de motivatie of hoe goedbedoeld de correctie, de mechanische manier van willen veranderen (problemen zien en daar oplossingen voor zoeken) mist gewoon heel dikwijls zijn doel. Dat is omdat de hinderlijke automatismen een deel van het ‘zelf’ zijn en zich door het individu zo moeilijk laten vatten als 'fout'.

En toch kan het! Er is zoiets als neuroplasticiteit. Het is kwestie van te begrijpen hoe het zenuwstelsel (zelfbeeld) zich uiteindelijk wèl aanpast.

Wanneer we motivatie en actie laten samenkomen in bewuste beweging, losgekoppeld van het automatisme, dan creëren we een leermoment. Je legt nieuwe zenuwbanen, net als toen je als kind leerde lopen. Nu is er keuze. Je wordt veel bewuster van jezelf en alles wordt bij de beweging betrokken: waarneming, emotie en denken. Je zelfbeeld verandert en je beweging gebeurt beter gecoördineerd. Je wordt de fix!

'Fake it till you become it’, als het ware.

JOKER the horse simulator biedt hierin een unieke opportuniteit: hij zit als een paard maar zijn rug is wiebelig zodat je wel moet balanceren. Met de juiste begeleiding (en enkel met de juiste begeleiding!) is hij de beste tool voor elke ruiter, beginner of gevorderd,  om meer zelfbewust te worden en om betere functionaliteit te leren, daarbij komaf makend met hinderlijke automatismen.

We werken hier bij EquiTrain dus niet aan de houding ‘an sich’, we spreken ook zo weinig mogelijk van corrigeren of van juist of fout. Immers voor de ruiter voelt wat hij doet ‘eigen’, helemaal niet fout. Wat we wel doen is werken aan het gevoel, de waarneming: pas wanneer we onszelf en de omgeving goed aanvoelen, dan pas kunnen we de kwaliteit van de beweging verbeteren.

‘Effortless vision’, als het ware.

We werken ook aan de aansturing, via beweging, goed van binnenuit ondersteund en dus op basis van functionele waarneming.

‘Effortless effort’, als het ware.

Let op: dit kost de nodige tijd! Het spreekt voor zich dat automatismen, die zich hebben genesteld gedurende soms tientallen jaren, niet zomaar snel volledig teniet kunnen gedaan worden.

Maar groot verschil, dat voel je wel onmiddellijk, dat is zeker!

Contacteer EquiTrain!

Met JOKER helpt EquiTrain je sturend vermogen en optimale ontspanning.

Gratis bonus: door meer balans en bewustzijn verbetert de kwaliteit van je hele leven tegelijk mee!

THE ART OF CONTROL